Cudowna podróż do nieba

To stało się nagle, w 2008 roku. Dr Eben Alexander, lekarz największych szpitali uniwersyteckich Harvarda, wykładowca czołowych uczelni USA, ojciec dwójki dzieci, przebudził się o 4 nad ranem z potwornym bólem pleców i migreną. Sądził, że to chwilowa niedyspozycja, lecz po kilku minutach nie mógł już zrobić kroku. Żona Holley masowała mu plecy, ale było coraz gorzej. Trafił do szpitala – tego samego, w którym pracował jako neurochirurg. Koledzy jednak nie potrafili mu pomóc. Trzy i pół godziny później był już w stanie krytycznym. Zapadł w śpiączkę. Leki nie działały, ciało przestało reagować na bodźce, mózg przestał funkcjonować. Wtedy dr Scott Wade pobrał mu z kręgosłupa nieco płynu mózgowo-rdzeniowego do analizy. I bardzo się przeraził, kiedy zobaczył w strzykawce, zamiast klarownej zwykle jak woda cieczy, lepką, zaropiałą maź. Okazało się, że Alexander został zakażony bakterią – pałeczką okrężnicy, która pożerała jego komórki nerwowe. Osoby, które przeżyją taki atak (są to wyjątki), przez resztę życia wymagają stałej opieki. Lekarze powiedzieli więc rodzinie neurochirurga, by szykowała się na jego śmierć. Usłyszał to 9-letni synek Ebena. „Przybiegł do mojej sali i błagał: »Tato. Wszystko musi być OK«. Czułem jego obecność i … zacząłem się budzić” – wspominał później Alexander.

Siódmego dnia śpiączki Alexander otworzył oczy, całkowicie odzyskując świadomość. Natychmiast odłączono go od respiratora. „Fakt, że pacjent w pełni doszedł do zdrowia po tak poważnym schorzeniu oraz po przebywaniu w śpiączce przez tydzień, uznaję za niesamowity i niewytłumaczalny” – napisał w historii choroby dr Scott Wade. A Eben Alexander z niezwykłą dokładnością zaczął opowiadać o tym, co widział i przeżył w czasie, kiedy badania rezonansem magnetycznym wykazywały, że jego mózg jest martwy. O świetle w ciemnym tunelu i niewidzialnej sile, która niosła go coraz wyżej i wyżej – ku jasności. O tym, jak znalazł się w innym, cudownym świecie. „Zobaczyłem Boga w miejscu, które było poza czasoprzestrzenią. Czułem, jakby owiewała mnie bryza i przenikała moje ciało. Po powrocie z podróży bałem się, czy mogę używać słowa »Bóg«. Bo ta moc przewyższała to wszystko, co poznałem tu, na Ziemi”. Ten niezwykły świat porastała puszysta zieleń, krystaliczna woda wylewała się z wysokich wodospadów do przejrzystych basenów. W powietrzu rozbrzmiewała muzyka. Eben unosił się tam pozbawiony ciężaru, nie czując ciała. „To był raj. Trafiłem do świata, w którym były kolorowe chmury, mnóstwo wspaniałych motyli, wokół piękni, szczęśliwi ludzie. Także dzieci” – opisywał. Opiekujący się Alexandrem lekarze nie potrafią wyjaśnić, ani skąd wzięły się u niego takie wizje, ani jakim cudem pogrążony niemal w stanie wegetatywnym umysł je zapamiętał.

Eben Alexander podkreśla dziś, że tym, co przeżył i zobaczył w lepszym świecie, musiał się podzielić z innymi.  Sam przez piętnaście lat badał ludzki mózg, starał się rozgryźć jego tajemnice i wydawało mu się, że wie o je- go działaniu i budowie bardzo dużo. Dlatego zawsze był sceptyczny wobec opowieści tych, którzy wspomina- li przeżycia w stanie śmierci klinicznej. Podchodził do nich wyłącznie z pozycji nauki. Wiara? Religijność? Eben określał siebie jako osobę umiarkowanie wierzącą i za nic nie chciał mieszać religijności z twardą medyczną wiedzą. Po swoich doświadczeniach w stanie śpiączki zmienił jednak zdanie. Uwierzył w to, co mówili wcześniej ludzie, którzy wrócili z tamtej strony życia. Inaczej też podchodzi do wiary. 

Swoją historię opisał w wydanej w 2012 roku książce „Dowód. Prawdziwa historia neurochirurga, który przekroczył granicę śmierci i odkrył niebo”.  Postawił w niej hipotezę, że świadomość jest niezależna od mózgu. Tłumaczył, że to, co sam przeżył, odbyło się nie na tym świecie, ale w przestrzeni dostępnej tylko dla naszej świadomości, której nie można wyjaśnić rozumowo. Książka znalazła się na okładce „Newsweeka”, lecz wielu naukowców nie zostawiło na niej suchej nitki. Pisali, że jest nienaukowa, autor nie przedstawił w niej dowodów na prawdziwość jego przeżyć, a cudowne wizje wystąpiły w czasie, gdy jego kora mózgowa była „zamknięta” lub „całkowicie niedostępna”. Nazwano nawet autora ignorantem, jeśli chodzi o wiedzę o ludzkim mózgu. Tak ciężkie działa wytaczał m.in. neurolog Sam Harris, a wtórował mu inny specjalista z tej dziedziny i zarazem pisarz, Oliver Sacks. Co na to dr Eben? „Nie przeczytaliście tej książki, nie zapoznaliście się z historią mojej choroby” – mówił. A w artykule w „Newsweeku” powołał się na opinie lekarzy, którzy ratowali mu życie. Twierdzili oni, że nie jest możliwe, by bakterie E. coli, które wywołały zapalenie opon mózgowych, nie uszkodziły którejś funkcji mózgu, jak wzrok, słuch, pamięć, język. Przypominali, że Eben zachorował na rzadko spotykaną odmianę zapalenia opon mózgowych, którą tylko 2 proc. chorych przeżywa. A jeśli już, to stają się „warzywami” pozbawionymi kontaktu ze światem. Nie potrafili wyjaśnić barwnych wizji swojego pacjenta i tego, że wrócił do pełni zdrowia. Alexander nie przejmował się więc krytyką, robił swoje i zgłębiał tajemnice tego, co przeżył dekadę temu. W 2017 roku napisał z Karen Newell książkę „Żyjąc w świadomym wszechświecie”. Przypomniał w niej, że ponad połowa ludzi, którzy przeżyli śmierć kliniczną, była zdziwiona siłą swoich odczuć. „Jako neurochirurg jestem zafascynowany tym, jak odbieramy opowieści z pogranicza życia i śmierci. Choć wbiły się w naszą pamięć, trudno je opisać słowami. I choć takich relacji jest wiele, dowody na ich prawdziwość praktycznie nie istnieją. Wszystko musi pozostać w sferze wiary” – mówi Alexander. A potem zadaje fundamentalne pytanie:

Jak to się dzieje, że nasz umysł potrafi być świadomy, gdy ciało i mózg są już praktycznie martwe?

Odpowiedzi nie znalazł. Ale od chwili, kiedy wybudził się ze śpiączki, powtarza: „Uwierzcie w to, co mnie spotkało, przynajmniej na razie. Wstrzymajcie się z wątpliwościami, otwórzcie umysły tak szeroko, jak to możliwe. I nie starajcie się tych zjawisk wyjaśniać naukowymi metodami. Ja tak zrobiłem. Bezwarunkowo zaakceptowałem Boga. Bo doświadczyłem Go w czasie swojej cudownej podróży”

Marek Sobolewski

Ilustracja: archiwum wydawnictwa, fot.: SHUTTERSTOCK