Można ją uznać za prekursorkę medycyny holistycznej. Wiedziała, że warunkiem pokonania choroby jest jednoczesne uzdrawianie ciała i duszy.

Święta Hildegarda urodziła się w Alzacji w 1098 r. w hrabiowskiej rodzinie jako dziesiąte dziecko. Rodzice, zgodnie z obowiązującą tradycją dziesięciny, oddali ośmioletnią córkę do klasztoru. Dziewczyna czuła się w nim szczęśliwa, a jedyne, co jej doskwierało, to słabe zdrowie. Przez wszystkie lata spędzone w klasztorze miała wizje. Widziała w nich Boga, który mówi o uczeniu ludzi szczerej modlitwy i "właściwego życia", każe jej także spisać proroctwa. Hildegarda uważała się jednak za niegodną takiego zadania. Dopiero gdy zupełnie opuściły ją siły, zaczęła przelewać wizje na papier - i natychmiast wyzdrowiała! Niespodziewanie dla niej samej spotkała się z przychylnością księży, a papież Eugeniusz III w 1147 roku oficjalnie uznał jej dar jasnowidzenia. Kroniki podają, że w dniu jej śmierci, w okolicach Bingen, ukazał się na niebie duży jasny krzyż. Rozpoczął się proces kanonizacyjny, ale formalne zaliczenie jej do grona świętych nie nastąpiło do dziś. Papież Pius XII zezwolił jednak na jej kult i uznał, że była wyjątkowo mądrą kobietą, której porady i spostrzeżenia dotyczące zdrowia i życia będą zawsze aktualne.

Człowiek jest całością
Hildegarda była prekursorką tego, co dzisiaj nazywamy holistycznym podejściem do człowieka. Uważała, że nie nie możemy leczyć samego ciała, zapominając o psychice. Wprowadziła cztery pojęcia, cztery kroki na drodze do osiągnięcia zdrowia: viriditas, discretio, ratio i subtelność, które zastosowane łącznie są kluczem do szczęścia.
Viriditas tłumaczy się jako zieloną siłę, lecz Hildegardzie chodziło raczej o energię, którą możemy czerpać z przyrody. Zachęcała do kontemplacji na łonie natury, spacerów, wsłuchiwania się w szum drzew, podziwiania kwiatów, a także do ruchu. Człowiek, spoglądając na doskonałe dzieło Boga, uspokaja się i staje lepszy.

Discretio to ulubione pojęcie Hildegardy - oznacza zdrowy umiar. Święta była przekonana, że wszelkie skrajności (czyli długotrwałe posty, wielogodzinne modlitwy, zbyt ciężka praca czy nieróbstwo) nie wyjdą nikomu na dobre.
Ratio to roztropność, czyli zdolność samodzielnego myślenia i wypracowanie sobie kodeksu moralnego, który nie krzywdzi innych ludzi.
Pojęcie subtelności występuje wyłącznie w jej przekazach: nauczała, że każdy fragment przyrody ożywionej i nieożywionej zawiera w sobie pierwiastek boski i dlatego jest godny szacunku.

Sztuka życia
Wizjonerka zalecała rozpoczynać dzień spokojnie i bez pośpiechu, a będzie udany. Po obudzeniu warto położyć sobie na sercu żółty ametyst i poprosić Boga o błogosławieństwo. Po wstaniu z łóżka poczekajmy, aż poczujemy głód. Dobrze jest pożuć kilka gotowanych ziaren kopru, przepłukać usta wodą z kryształem (w szklanym dzbanku z wodą umieszcza się kamień na 24 godziny) oraz wypłukać usta winem z dodatkiem popiołu z winnej latorośli. Obiad powinien być skromny, nie za zimny, nie za ciepły, nie za tłusty, nie za suchy. Człowiek smutny i rozdrażniony może jeść dużo, uradowany i szczęśliwy powinien zadowalać się niewielkimi porcjami. Po posiłku dobrze jest umyć naczynia, chwilę "pokręcić się" po mieszkaniu i uciąć sobie kilkunastominutową drzemkę, która odświeża umysł. Po kolacji czas na spacer. Chodząc, żujemy korzeń kardamonu, który wspomaga trawienie. Jeżeli mamy kłopoty z zaśnięciem, możemy włożyć pod poduszkę krążek jaspisu albo napełnić wysuszonym zielem bukwicy małą poduszeczkę i ułożyć ją na poduszce do spania.

Leczenie od kuchni
Odpowiednia dieta, obok zrównoważonego trybu życia, jest według Hildegardy warunkiem zdrowia. Jej kuchnia jest smaczna, pełna przypraw i wina. Święta była wielką zwolenniczką orkiszu, który, jak pisała, jest "ciepły, tłusty i pożywny oraz łagodniejszy od innych zbóż, daje jedzącemu go dobre ciało i krew, a także radość i pogodę ducha". Można by ją nazwać pierwszą makrobiotyczką, bo namawiała do spożywania tego, co rośnie w naszej okolicy. Stosowała też naturalne medykamenty oraz zalecała zabiegi, takie jak stawianie baniek czy upuszczanie krwi. Doskonale znała się na zdrowotnych właściwościach ziół i kamieni szlachetnych. W czasach, kiedy ludzie żyli przeciętnie trzydzieści lat, ona umarła w osiemdziesiątej pierwszej wiośnie życia, ponieważ - jak mówiła - doświadczyła już wszystkiego i zatęskniła do Boga.

Anna Forecka

Jeśli chcesz wiedzieć więcej o życiu św. Hildegardy, poznać jej przepisy kulinarne, ziołowe medykamenty i zalecenia zdrowotne, sięgnij po książki: Brigitte Pregenzer, Brigitte Schmidle, "Św. Hildegarda z Bingen. Praktyczny poradnik zdrowego życia", wyd. M, oraz Petra Hirscher, "Leczymy się i gotujemy ze św. Hildegardą", wyd. PAX.